Asp.Net Nedir?

Asp.Net

 C#,J#, VB.Net gibi güçlü programlama dilleriyle düzenleyebileceğimiz bir çatıdır. Uzantısından da anlayabileceğimiz gibi ASP.Net bir .Net platformu üyesi . Asp.Net ile çalışabilmek için öncelikle elimizde var olması gereken program Microsoft Visual Studio’dur.

Microsoft Visual Studio birçok güçlü programlama dilini bünyesinde bulunduran bir program. Bu yüzden Asp.Net ile çalışmak istiyorsanız bu dillerden herhangi birisini bilmeniz yeterli. Programın küçük bir dezavantajı ise programın isminden de anlaşılacağı gibi bir Microsoft ürünü ve sadece Microsoft‘un geliştirmiş olduğu dillerle çalışmak zorunda kalıyoruz. Ama Microsoft‘un bu hiyerarşisine rağmen çalışmak istediğimiz projede bu dillerden sadece birisini bilmemizin yeterli olması da bize ayrıca avantaj sağlıyor diyebiliriz.

Microsoft Visual Studio’da File/New website sekmeleriyle projemizi başlatabiliriz.Microsoft Visual Studio birçok kullanım kolaylığıyla bize yardımcı olacaktır. En güzel özelliklerinden birisi de web sitemizde kullanmak istediğimiz araçlar bu program bünyesinde bulunmaktadır ve biz sitemize vermek istediğimiz görsel efektleri, araçları sürükle-bırak yöntemiyle sayfamıza yerleştirebiliriz. Görselliğin arkasında yatan bir özellik de kullandığımız araçların ne yapmasını istiyorsak kodlarla bunu sınırlandırabilmemiz. Bunu yapmak için de kullandığımız aracın üstüne çift tıklamamız ve açılan kod sayfasında gerekli kodları yazmamız yeterli olacaktır.

Peki yaptığımız projeleri nasıl çalıştıracağız?

Microsoft Visual Studio yaptığımız projeleri build edip çalıştırmamıza olanak sağlamaktadır. Bunun için F5 tuşuna basmak yeterli. Bu noktada aslında yazılımın en güzel taraflarından birisini sunuyor program bizlere. Oluşturduğumuz kodlardaki yanlışları ve bu yanlışların ne şekilde düzeltilebileceğini gösteren bir uyarı çıkıyor. İlk yazılım derslerini almaya başladığımda bu hataları çoğunlukla görmezden gelirdim eminim birçoğunuzun da yaptığı gibi. Ama aslında yazılımın temelinde yatan şeyin hata okumak ve bu hatayı düzeltme yollarına gitmek olduğunu sonraları daha iyi anladım ki birçoğumuz için bu aslında yazılımı gerçek anlamda yapmaya başlamak demektir. Peki yazılım hakkında hiç bir bilginiz yoksa ne yapacaksınız? Bence Asp.Net‘le çalışmanın en güzel taraflarından birisi de görsel öğeleri siz yaparsınız kodlama kısmını ise yazılımcılara bırakırsınız. Düşünsenize web sitesi açmayı planlıyorsunuz, her şey sizin istediğiniz görsellikte olsun istiyorsunuz. Ama programlama dillerini bilmediğiniz için de sadece görsellikte kalıyor her şey. Hayallerinize veda mı edeceksiniz? Asla… Görsel kısım ne kadar önemliyse kodlama kısmı da en az onun kadar önemli olacaktır. Çünkü gerek IIS’le gelen güvenlik açıkları gerekse gelişen teknolojiyle günden güne oluşan açıkların kodlamalar sayesinde kısmen de olsa kapatılması mümkün. Bu noktada da siz üzerinize düşeni yaparsınız ve kodlamaları da yazılımcılara bırakırsınız.
Kısacası ASP.Net ile nasıl çalışabileceğimizi anlatmaya çalıştım ama aslında herkesin kafasında oluşan soruya cevap vermem gerekir. Neden ASP.Net? Asp.Net codebehind ile binlerce satırlık kodlama arasından sadece gerekli olanları çeker ve kullanır. Bunun en büyük avantajı da web sitemizin açılma hızına doğrudan etki etmesi. Binlerce kodu tamamen alıp kullanıcıya göndermek yerine sadece kullanıcının istekleri doğrultusunda istediği bölümleri çeker ve kullanıcıya gönderir. En güzel tarafı da bizim ekstradan kodlama yapmamıza gerek kalmadan bunu otomatik olarak yapar.

Peki bunların dışında bize sağladığı avantajlar nelerdir?

1.ASP ve PHP‘ye göre early binding ve catching services gibi özellikler sayesinde çok daha iyi bir performans sağlar.

2.Yukarıda da belirttiğimiz gibi ASP.Net bize programlama dillerinde esneklik sağlamıştır.Bunun içindir ki Microsoft Visual Studio bünyesinde bulunan dillerden herhangi birini bilmemiz projemize başlayabilmemiz için yeterli olacaktır.

3.Microsoft Visual Studio’nun bize sağlamış olduğu zengin araç içeriği ile hem göze hitap eden hem de hızlı projeler hazırlayabiliriz ki bu sadece bizim hayal gücümüzle sınırlı.

4.Asp.Net gerçek programlama dillerini kullandığı için kodlarımızı istediğimiz gibi derleyebilmemize olanak sağlıyor.Özellikle gerçek verilerin kullanılması (integers ve strings) ve durum işleme sayesinde mantıksal ilişkiler kurabilmemizi ve bunu kullanabilmemizi sağlıyor.

Aslında ASP.Net ile ilgili sayabileceğimiz bir çok avantaj mevcut.Eğer ASP.Net ile çalışmak istiyorsanız ve Microsoft dillerinden herhangi birini biliyorsanız yapmanız gereken tek şey Microsoft Visual Studio’ya sahip olmak ve projelerinizde özgürlüğün tadını çıkartmak olacaktır.Bu kadar avantajın yanında elbette bir kaç tane gözden kaçırılmaması gereken dezavantaj da var:

Bunlardan ilki şüphesiz Microsoft Visual Studio’nun ticari amaçla kullanılabilen sürümünün ücretli olması. Eğer sadece kendinizi geliştirmek istiyorsanız ve projelerinizi ticari amaçla kullanmayacaksanız ki zaten ücretsiz sürümler buna izin vermiyor sizin için sorun yok diyebiliriz.Ama ticari amaçla kullanım için ücretli Microsoft Visual Studio almalısınız. Bunun yanı sıra yine Microsoft’un tekelciliğinin sonucu olarak sunucuların Windows işletim sistemine sahip olması gerekmektedir. Yani Linux, Macintosh gibi işletim sistemlerine sahip sunucularda maalesef ki çalışmamaktadır. En büyük dezavantajlarından birisi ise şüphesiz IIS (Internet Information Systems) güvenlik açıkları. Bu dezavantajı da .Net platformu ve bizim getirebileceğimiz kısıtlamalar sayesinde aşılabilir hale getirebiliriz.

Dezavantajlarına rağmen eklemek istediğim son bir şey var. Hayatımızdaki en güzel ürünlere bakacak olursak hepsi de belli bir hayalin sonucu olarak karşımıza çıkar. Web tabanlı projeler üretmek istediğinizde de bu durum geçerli değil midir? Hayallerinizi ne kadar geniş tutabilirseniz oluşturacağınız projeler de o denli dikkat çekecektir. Bu noktada ASP.net hayallerinizi özgür bırakmanıza yardımcı olabilecek bir platform.

Asp.net dosya tiplerini inceleyecek olursak:

aspx : Asp.net web sayfasıdır.Asp
sayfasının eş değeridir
.ascx : Asp.net kullanıcı
kontrolüdür.Aspx dosyasının içinde barınırılır.Görünüm bakımından bir web
sayfasına benzer
.asmx : Yeni karşılaştığımız web
servisi dosyamızdır.Web servisleri web sayfalarından farklı çalışırlar ama aynı
işi görürler.Farklı cihazları ve uygulamaları kullanmamızı sağlarlar
web.config : Web
uygulamalarımızın konfigürasyon dosyasıdır.Bu dosya xml tabanlıdır ve web
uygulamamızın özelleştirilmesini kolaylaştırır.
global.asax : Asp
uygulamalarındaki global.asa dosyasının .et versiyonudur. .vb veya .cs : Web
uygulamalarımızın kaynak kodudur
Bin klasörü :Bu klasör web
uygulamalarımız .net assembly'sini içerir.Microsoft.net ile karşımıza çıkan
codebehind teknolojisi nedeniyle web uygulamalarımız kaynak kodlarını derleyip
bir dll oluşturabiliriz.Bu sayede daha güvenli web uygulamaları
geliştirebiliriz.
Yukarıda asp.net ile teknik bazı
ayrıntıları anlatmaya çalıştım.Biraz karışık gelebilir fakat uygulama
geliştirmeye başladıkça gerçekten .net çatısının programcının işini
kolaylaştırdığını göreceksiniz.Peki biz bu uygulamaları nerede geliştireceğiz?
Microsoft.net web
uygulamarını internet information server'da görüntüleyebilmek için .net
framework'u bilgisayarınıza kurmanız gerekiyor.İki sürümü bulunan .net
framework'u microsoftun sitesinden veya
www.asp.net
adresinden edinebilirsiniz.Her iki sürümü de yaklaşık 25 MB. .net framework 1.1
sürümünün Türkçe'sine mevcut.Tabii eğer daha fazla örnek ve bilgi istiyorum
diyorsanız yaklaşık 125 MB olan SDK'yı indirebilirsiniz.Ama Türkiye'deki
bağlantı hızlarını hesaplarsanız bu indirme işlemi oldukça zaman alır.İki sürüm
arasında bazı farklılıklar var.Mesala 1.1 sürümünde yaptığınız bazı uygulamalar
win98'de çalışmayabilir.Size tavsiyem her iki sürümünü de indirin.Küçük bir not
eğer Windows Xp home kullanıyorsanız sisteminize bazı eklemeler yapanız
lazım.Detaylı bilgiyi MSDN'den bulabilirsiniz.Microsoft .net uygulamalarını
geliştirme aracı olarak visual studio.net programını çıkardı.Fakat bu program
profesyonel kullanım için ve bu yüzden pahalı.Sadece internet uygulaması
geliştirecek programcılar için ücretsiz olan ve yaklaşık 1.5 MB olan Web Matrix
programını çıkardı.Bu programı da ücretsiz olarak microsoftun sitesinden indirebilirsiniz